بیماری لوپوس چیست و چگونه درمان میشود؟
لوپوس یک بیماری که باعث اختلال مادام العمر سیستم ایمنی بدن می شود و سلول های ایمنی بدن به بافت های سالم حمله کرده و سبب التهاب و آسیب بافت ها می شود.این بیماری یک نوع بیماری نادر است که می توان از علائم تورم در مفاصل، خارش پوست، تب، درد سینه پس از نفس عمیق و بی رنگ شدن یا بنفش شدن نوک انگشت در زمان استرس می توان این بیماری را تشخیص داد.
لوپوس چیست
لوپوس یک بیماری که باعث اختلال مادام العمر سیستم ایمنی بدن می شود و سلول های ایمنی بدن به بافت های سالم حمله کرده و سبب التهاب و آسیب بافت ها می شود.این بیماری اگر به مرحله شدید خود برسد می تواند به قلب، کلیه و سایر اعضای بدن آسیب جدی برساند. این بیماری درمانی ندارد ولی راهکارهای هستند که می توان میزان صدمه را به حداقل برسانید.
علت لوپوس چیست
در حالی که علت اصلی لوپوس مشخص نیست، اما برخی پزشکان این تصور را دارند که ممکن است ترکیبی از عوامل زمینه ای در این بیماری دخیل باشند.ژن های ارثی، ویروس ها، نور ماوراء بنفش و داروهای خاص ممکن است همه نقش داشته باشند. لوپوس ناشی از میکروارگانیسم عفونی نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود و مسری نمی باشد.
سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سموم می تواند یکی از علت های لوپوس باشد. همچنین سابقه خانوادگی به لوپوس ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای این بیماری قرار دهد.
لوپوس ممکن است با عفونت هایی مانند سایتومگالوویروس و اپشتین بار مرتبط باشد.
ممکن است برخی داروهای خاص از جمله داروهای ضد فشار خون، ضد تشنج و آنتی بیوتیک ها در ایجاد لوپوس دخیل باشند. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو معمولا پس از قطع مصرف دارو بهبود می یابند.
علائم و نشانه های لوپوس چیست
لوپوس یک بیماری است که باعث اختلال مادام العمر سیستم ایمنی بدن می شود و با علائم این بیماری می توان بیماری را تشخیص داد.افرادی که دچار این بیماری می شوند معمولا علائم هایی دارند که شامل:
- خستگی
- درد یا تورم در مفاصل
- خارش پوست
- تب
- سر درد
- گیجی
- درد سینه پس از نفس عمیق
- ریزش غیر طبیعی مو
- بی رنگ شدن یا بنفش شدن نوک انگشتان در زمان استرس یا تجربه سرمای شدید
- ورم پا یا اطراف چشم
- غدد متورم
علائم بالینی بیماری لوپوس شامل زائده پوستی، حساسیت به نور، زخم دهانی، آرتروز، مشکلات کلیوی، تشنج، مشکلات روانی، کم خونی، کاهش گلبول سفید،پریکاردیت می باشد.
نشانه های لوپوس
در زمان ابتلا به لوپوس، اندام های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد که می تواند باعث علائم ها و نشانه هایی می شود.سیستم هایی که می تواند توسط بیماری لوپوس شوند شامل کلیه ها، سیستم عصبی مرکزی، رگ های خونی، خون، قلب است.
کلیه: تورم کلیه ها می تواند عملکردشان را تحت تاثیر قرار دهد. کار اصلی کلیه، پاک نگاه داشتن خون و حذف مواد زائد است. اگر کلیه ملتهب شود در حالت عادی خود نخواهد بود و تغییراتی خواهد کرد.
شش ها: برخی افراد مبتلا به لوپوس علائم پلوریت یا پلورزی را نیز نشان می دهند. پلوریت عبارت است از درد لایه های پوشاننده حفره قفسه سینه که حین نفس کشیدن را همراه با درد می سازد.
سیستم عصبی مرکزی: در برخی دیگر از بیماران، لوپوس به سراغ سیستم عصبی مرکزی و مغز می رود. سردرد، سرگیجه، افسردگی، مشکلات بینایی، اختلالات حافظه، تغییر در رفتار، تشنج و سکته از نتایج این اتفاق می تواند باشد.
رگ های خونی: اگر رگ های خونی قربانی باشند، تورم در رگ ها ایجاد شده و نحوه توزیع خون در بدن دچار مشکلات خاصی می شود.
خون: کاهش تعداد گلبول های قرمز خون، کاهش تعداد پلاکت ها (ترومبوسیتوپنی)، کاهش تعداد گلبول های سفید می تواند از عوارض این بیماری باشد.
قلب: قلب هم می تواند ناحیه حساس دیگری باشد که لوپوس به آن رحم نمی کند. بافت های قلب می توانند آسیب دیده و متورم شوند و در نتیجه آسیب برسانند. درد ناحیه قفسه سینه می تواند گواه این اتفاق باشد. نه تنها عضلات ساختاری، بلکه حتی دریچه ها نیز می توانند آسیب ببینند.
بیشتر بخوانید: تشخیص بیماری از روی صورت
عوارض لوپوس چیست
زمانی که فردی دچار لوپوس می شود می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. لوپوس می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت، آواسکولار نکروز و مشکلات در بارداری را بیشتر کند.
مبتلایان به لوپوس نسبت به دیگران آسیب پذیرتر خواهند شد، چرا که سیستم ایمنی تضعیف شده ای دارند و در نتیجه نیازمند مراقبت بیشتر هستند. عفونت هایی که در میان این دسته از بیماران شایع می شود عبارت است از عفونت های مجاری ادراری، عفونت های تنفسی، عفونت های قارچی، سالمونلا، تبخال و زونا.
شکستگی جزیی بخشی از استخوان در نتیجه نرسیدن خون به آن و سپس از هم متلاشی شدن اش را آواسکولار نکروز می گویند. این اتفاق معمولا در استخوان مفصل ران رخ می دهد. پس از گرفتگی عروق و خون رسانی نه چندان صحیح به استخوان ها، این اتفاق ممکن است رخ دهد.
زنان مبتلا به لوپوس درصد احتمال بالاتری نسبت به دیگران برای سقط جنین دارند. لوپوس سبب افزایش فشار خون در دوران بارداری و زایمان زودهنگام می شود. برای کاهش ریسک این مشکل، پزشکان توصیه می کنند که بارداری را تا مدتی که حداقل بیماری ۶ ماه تحت نظر بوده به عقب بیاندازند.
تشخیص لوپوس
تشخیص اینکه فردی به لوپوس مبتلا شده یا نه دشوار است و به سادگی در خانه و با مشاهده چندی از عوامل فوق قابل تشخیص نیست. بیمار و پزشک باید به خوبی با یکدیگر اطلاعات را به اشتراک گذاشته و قدم به قدم به پیش بروند.
یک تاریخچه دقیق از وضعیت سلامتی فرد و مجموعه تست های آزمایشگاهی به پزشک کمک می کند تا بیماری را به درستی تشخیص داده و جهت کاهش سرعت رشد آن اقدام کند.
آزمایش ANA یکی از کارآمدترین تست هایی است که افراد مبتلا به لوپوس در ۹۸ درصد مواقع به آن پاسخ می دهند و پزشک و بیمار را یاری می کنند.
به طور کلی، موارد زیر به تشخیص لوپوس کمک خواهد کرد:
- سابقه پزشکی
- بررسی کامل فیزیکی
- چک-آپ کامل آزمایشگاهی و تست های اتو آنتی بادی نظیر ANA
- بیوپسی پوست
- بیوپسی کلیه
انواع لوپوس
لوپوس انواع مختلفی دارد که از شایعترین و خطرناک ترین آن لوپوس آریتماتوز سیستیک می باشد.بر اساس نوع لوپوس، پزشکان می توانند میزان پیشرفت بیماری را تشخیص داده و بر اساس آن اقدامی کنند.در زیر، ۱۱ شاخص ابتلا به بیماری لوپوس است که بر این اساس طبقه بندی می شود:
- نواحی قرمز پروانه مانند روی گونه و بینی
- نقطه های سکه مانند قرمز
- حساسیت به نور
- زخم بینی (عمدتا بدون درد)
- آرتروز خفیف بدون ساییدگی که فقط با تورم همراه است
- پلوریت
- مشکلات کلیوی
- مشکلات عصبی
- مشکلات خونی
- مشکلات ایمونولوژی
- ANA مثبت
درمان لوپوس
افرادی که مبتلا به لوپوس هستند می بایست یک پزشک معالج را برای خود انتخاب کننند و در زمان ایجاد هر علائمی با پزشک خود تماس بگیرند. لوپوس درمانی ندارد و کسی نمی تواند آن را به طور صد در صد ریشه کن کند. اما لوپوس قابل کنترل است.پزشک بر اساس سن، جنسیت، میزان سلامتی، علائم و سبک زندگی فرد باید نقشه راهی برای او تنظیم کند.
داروهای مسکن و ضد تورم، کاهش دهنده التهاب، تقویت کننده سیستم ایمنی و هورمون ها می توانند به کمک بیماران آیند. از جمله موثرترین داروها NSAID ها، آنتی مالاریال ها و کورتیکوسترویدها هستند.
درمان دارویی لوپوس
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این ها می توانند تورم و درد را کاهش دهند. مثال ها شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil ،Motrin) و ناپروکسن (Aleve) است.
داروهای ضد مالاریا: این داروها زمانی برای درمان بیماری های عفونی مالاریا استفاده می شدند. با توجه به ارگانیسم هایی که باعث ایجاد مقاومت مالاریا در برابر داروها می شوند، اکنون از داروهای جدیدتری برای درمان بیماری استفاده می شود.
داروهای ضد مالاریا می توانند علائم لوپوس مانند بثورات، درد مفاصل و خستگی را برطرف کنند. آن ها همچنین در جلوگیری از تشدید لوپوس موثر هستند. در دوران بارداری به علت کاهش عوارض مربوط به بارداری و بدتر شدن بیماری در مادر، توصیه می شوند.
کورتیکواستروئیدها: این داروها به سرکوب سیستم ایمنی بدن کمک می کنند و می توانند درد و تورم را کاهش دهند. آن ها به اشکال مختلفی از جمله تزریقی، کرم های موضعی و قرص ها ارائه می شوند. نمونه ای از کورتیکواستروئید پردنیزون است. کورتیکواستروئیدها می توانند عوارض جانبی مانند عفونت و پوکی استخوان ایجاد کنند. مهم است که دوز و مدت زمان مصرف را به حداقل برسانید.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: این داروها برای سرکوب سیستم ایمنی بدن کار می کنند. از آنجا که بسیار قوی هستند و می توانند دفاع بدن در برابر عفونت را کاهش دهند، معمولاً فقط در مواردی که لوپوس شدید باشد و یا بر بسیاری از ارگان ها تأثیر بگذارد، از آن ها استفاده می شود. همچنین برای کاهش میزان و قرار گرفتن در معرض استروئیدها مصرف می شوند.
به همین دلیل به آن ها به عنوان «داروهای گیرنده استروئید» نیز گفته می شود. مثال ها شامل متوترکسات (Trexall)، مایکوفنولات مفتیل (CellCept)، اسید مایکوفنولیک (Myfortic) و آزاتیوپرین (Imuran) هستند. این داروها به عنوان داروهای تایید نشده لوپوس استفاده می شوند.
بیولوژیک ها: بیولوژیک ها داروهایی هستند که منشأ زیستی دارند. بلیموماب (بنلیستا) یک بیولوژیک است که برای درمان لوپوس استفاده می شود. این دارو آنتی بادی است که می تواند یک پروتئین را که برای پاسخ ایمنی مهم است خنثی کند.
کنترل چگونگی تأثیر داروها بر علائم مهم است. اگر دارو عوارض جانبی دارد یا دیگر برای درمان علائم جوابگو نیست، به پزشک ارائه دهنده خدمات درمانی خود اطلاع دهید.
درمان خانگی لوپوس
اگر چه درمانی برای بیماری لوپوس وجود ندارد ، اما روش هایی هستند که می تواند مانع پیشرفت لوپوس شوند.از پمادهای ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ استفاده کرد که اشعه های UVA و UVB را دفع می کنند.
در رژیم غذایی این افراد باید مواد مغذی بسیاری وجود داشته باشد و حدالامکان مصرف شکر و نمک کاهش پیدا کند. ماهی به خصوص در کاهش تورم بسیار موثر است.
قرار دادن کیسه های آب گرم روی زانو یا قرار گرفتن در آب داغ وان حمام یا جکوزی می تواند به کنترل درد در نواحی مفاصل کمک کند.
راه رفتن، شنا کردن، ایروبیک و دوچرخه سواری برای عضلات بسیار مفید خواهد بود. انواع توان بخشی ها در مراحل مختلف این بیماری می تواند فرد را نسبت به حالت عادی اش توان مند تر کند.شاید بدترین کاری که یک بیمار مبتلا به لوپوس می تواند با خود بکند، کشیدن مداوم سیگار است.