علت شب ادراری ناگهانی در کودکان و راه درمان

شب ادراری کودکان می تواند علت های مختلفی داشته باشد که یکی از این علت ها عامل ژنتیکی می باشد. البته استرس و هورمون ها نیز می تواند علت دیگر شب ادراری در کودکان باشد.کودکان 5 ساله حداقل یک بار در ماه دچار این مساله می شود که در پسران بیشتر از دختران می باشد.

شب ادراری کودک به حالتی گفته می شود که فرد بیمار به طور غیر ارادی در هنگام خواب ادرار می کند. این شب ادراری بر دو نوع می باشد.

شب ادراری اولیه: اگر کودک از ابتدای تولد هنوز کودک دچار شب ادراری است به این حالت شب ادراری اولیه گویند.معمولا به دلیل این نوع از شب ادراری در کودکان به علت رشد کال سیستم عصبی رخ می دهد.

شب ادراری ثانویه: اگر کودک شب اداری نداشته و بعدا دچار شب ادراری شده باشد به آن شب ادراری ثانویه گفته می شود. کودکان دختر معمولا تا 6 سالگی و پسران تا 7 سالگی ممکن است دچار شب ادراری شوند. البته این شب ادراری معمولا تا سن 10 سالگی بهبود پیدا می کند.

کودکانی که در روز دچار بی اختیاری ادرار می شوند به احتمال زیاد دچار اختلال عضوی می باشند و بی اختیاری ادرار در روز در دختران شایع تر از پسران است.

علائم شب ادراری کودکان خیس کردن محل خواب خود به طور متناوب یا منظم باشد و در شب ادراری که به بیماری خاصی مرتبط نباشد اثری از سوزش ادرار نمی باشد.

علت شب ادراری در کودکان

شب ادراری کودکان ممکن است علت ها متفاوت و زیادی داشته باشد، از علت های شب ادراری در کودکان میتوان به بیماری های عصبی مانند اسپینابیفیدا، مننگوسل اشاره کرد.

در برخی از کودکان هورمونی که باعث نگهداری ادرار می شود کم ترشح می شود و باعث می شود کلیه ها بیش از حد آب را از کلیه ها دفع کنند و به همین خاطر دچار شب ادراری می شوند. یکی دیگر از علائم شب ادراری کودکان بیماری مثانه بیش فعال است که این بیماران همیشه احساس لرزش مثانه می کنند و شب ادراری آنها 3 برابر بیشتر از جمعیت عادی است.

شب ادراری می تواند به علت مثانه عصبی باشد که مثانه کوچک و کم حجم است ولی دیواره ضخیم دارد و نمی تواند ادرار را در خود نگهداری کند. بیماری های زمینه ای و اختلال های روانی نیز می تواند از علت های شب ادراری در کودکان باشد.

گاهی اوقات کودکان دچار استرس های محیطی می شوند که این تنش ها و فشار های روانی باعث شروع شب ادراری در کودک می شود.عفونت های ادراری و وجود عفونت در مجاری ادرار باعث بی اختیاری ادرار و شب ادراری در کودک می شود.

راه درمان شب ادراری کودک

برای درمان شب ادراری در کودکان می توانید در مرحله اول به پزشک مراجعه کنید.پزشک متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی از جمله انگل ، کلیه ، اسفنکترها ، مثانه ، اوره راه درمان شب ادراری را تشخیص می دهد. توصیه های زیر می تواند شما را در مسیر درمان شب ادراری کودک به شما کمک کند.

1- مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی (انگل، کلیه، اسفنکترها، مثانه، اوره و...)

2- مراجعه به روان پزشک کودک

3- استفاده از تشک هشداردهنده (زنگ دار) برای بیدار شدن کودک هنگام تخلیه ادرار (این تشک ها را می توانید از داروخانه تهیه کنید).

4- خوراندن مایعات زیاد مثل آب، چای، آب میوه، دوغ و... به کودک طی روز برای افزایش حجم مثانه.

5- فاصله بین مراحل ادرار کردن: کودک نباید با فاصله کوتاهی پس از مصرف مایعات ادرار کند و این زمان باید به مرور افزایش یابد.

6- رعایت رژیم غذایی خاص: کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار و افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد استفاده کند. از خوردن نوشابه های دارای کافئین هم جدا خودداری شود.

7- آموزش آداب توالت: در این زمینه پشتکار و حوصله والدین شرط اول است و باید با روش های شکل دهی رفتار همراه با تشویق و تقویت، این آموزش ها داده شود. تغییر محیط و فضای توالت برای کاهش استرس کودکانی که از رفتن به دستشویی امتناع می کند توصیه می شود. در این ارتباط استفاده از تکنیک های تشویقی ضروری است.

8- ورزش: در ورزش، بیشتر تحریک و تقویت عضلات مثانه مد نظر است. چند نوع ورزش پیشنهاد می شود:

• ورزش دراز و نشست
• کودک می ایستد دست هایش را جلو می برد و ده بار می نشیند و بلند می شود (تکرار 4 بار در روز).
• کودک ورزش شنا را ده بار انجام می دهد (حداقل 4 بار در روز تکرار شود).

9- چند ساعت پس از آن که کودک خوابید، حتما او را بیدار کنید تا به دستشویی برود. این کار بهتر است 3 ساعت پس از خواب انجام شود. مراجعه به مشاور روان درمان برای استفاده از تکنیک های تغییر رفتار و شرطی سازی کمک زیادی به کاهش شب ادراری کودک می کند.

10- استرس های روانی، اجتماعی و عوامل اضطراب زا می تواند نقش مهمی در بروز شب ادراری داشته باشد. باید این عوامل به حداقل ممکن کاهش یابد. برای این منظور ترس های کودک را شناسایی کنید و برای رفع آن ها با مشاور در تماس باشید. ایجاد آرامش برای کودک به منظور کاهش تنش و استرس یکی از گام های مثبت برای رفع مشکل کودک است. گفتن داستان، حرف زدن با کودکان، بازی با او، تفریح و قرار دادن او در محیط های شاد از عوامل ایجاد آرامش در کودک است.

11- خجالت، کم رویی، گوشه گیری و احساس افسردگی از جمله عوارض روانی شب ادراری است که موجب افزایش اضطراب کودک و در نتیجه تاخیر در درمان او می شود. سعی کنید مشکل کودک را به رویش نیاورید و به او اطمینان دهید که مشکلش قابل درمان است.

12- کودک را در صورت شب ادراری توبیخ نکنید.

13- کاهش و یا مصرف نکردن مایعات پس از ساعت هفت عصر توصیه می شود.

14 ـ قبل از رفتن به رختخواب، حتما کودک را به دستشویی ببرید تا مثانه اش را کاملا تخلیه کند.

15 ـ تشک او را با رویه ضد آب پوشانده و در اتاق از بوگیرها یا خوشبوکننده های هوا استفاده کنید تا اگر شب ادراری اتفاق افتاد باعث آزار بیشتر کودکتان نشود.

16 ـ باید به کودک آموزش داد تا به میزان دریافت مایعاتش در شب توجه کند و به هنگام تخلیه ادرار، مثانه را کاملا خالی کند.

17- باید به کودک آموزش داد تا به هنگام تخلیه ادرار، مثانه را کاملا خالی کند.

18 ـ کودک باید در طول روز مثانه را منقبض کند تا بتواند زمان بیشتری ادرار خود را نگه دارد.

19- کودک را متوجه کنید که پس از شام مصرف مایعات را به حداقل برساند تا ادرار کمتری تولید شود. برای این منظور بهتر است که شام کودک بدون نمک باشد.

20- از تنبیه کودک و به کار بردن روش های سخت گیرانه جدا خودداری کنید.

پس از اقدامات فوق در صورت عدم موفقیت برای کنترل شب ادراری می توان درمان دارویی را زیر نظر پزشک متخصص شروع کرد، اما باید توجه داشت که آموزش مهارت کنترل ادرار از درمان دارویی مهم تر است، زیرا معمولا با قطع دارو، شب ادراری مجددا عود می کند.