شفا مگ

نحوه مصرف آنتی بیوتیک ها باید چگونه باشد

هزینه های درمانی زیاد باعث شده که مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها چند برابر شده است. غافل از اینکه مصرف آنتی بیوتیک به صورت نادرست و نابجا می تواند جان یک فرد را به خطر بیاندازد.اگر دوره مصرف آنتی بیوتیک را نیز کامل مصرف نکنید باعث میشود که این خطر بیشتر شود.

نحوه مصرف آنتی بیوتیک

 

در زمان سرماخوردگی ویروسی آنتی بیوتیک نخورید

منظور از مصرف زیاد، مقدار آنتی بیوتیک نیست؛ عمده مشکلی که وجود دارد مصرف غیرمنطقی آنتی بیوتیک است، یعنی در شرایطی که ضرورتی به استفاده از آنتی بیوتیک نیست از آن استفاده می شود. آنتی بیوتیک ها عمدتا در مقابله با بیماری های میکروبی استفاده می شوند. خود واژه آنتی بیوتیک هم از همین کلمه گرفته شده است؛ یعنی ضدمیکروارگانیسم هایی که عمدتا باکتری ها هستند. برای مثال اکثر سرماخوردگی ها ویروسی هستند و آنتی بیوتیک هایی که به صورت وسیع استفاده می شوند هیچ تاثیری روی روند بیماری های ویروسی نخواهند گذاشت.

البته یک طیف محدودی از داروهای ضدویروس وجود دارد اما باور عمومی بر این است که وقتی سرماخوردگی حادث می شود باید آنتی بیوتیک مصرف کرد. در این شرایط ما می گوییم مصرف آنتی بیوتیک نادرست است. مشکل مهم تری هم وجود دارد و آن هم اینکه معمولا بیمار در اینکه دوز کامل آنتی بیوتیک را به مدت لازم مصرف کند به اندازه کافی دقت نمی کند. یعنی اگر قرار است دارو را برای یک دوره 7 تا 14 روزه مصرف کند طی 2 یا 3 روز اول که علائم بیماری اش فروکش می کند مصرف آنتی بیوتیک را قطع می کند.

وقتی جان اطرافیان تان را هم به خطر می اندازید

فروکش کردن علائم بیماری عمدتا در سرماخوردگی های ویروسی دیده می شود یعنی خود به خود بیماری خوب می شود. در هر صورت چه مصرف نابجا باشد و چه بجا، اگر آنتی بیوتیک به میزان کم و ناکافی مصرف شود، باعث می شود آن میکروارگانیسم از بین نرود و مقاوم شود. در چنین شرایطی دیگر نمی توان به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک این میکروارگانیسم را ازبین برد چراکه نسبت به حمله آنتی بیوتیک از خود مقاومت نشان خواهد داد. این میکروارگانیسم بار بعدی که در فرد یا حتی افراد دیگر بیماری ایجاد کند، مقاوم شده و آن آنتی بیوتیک کارایی لازم را نخواهد داشت.
 
این موضوع نگرانی عمده ما درمورد آنتی بیوتیک هاست و اینکه سازمان جهانی بهداشت یک سال را به عنوان سال مقابله با مصرف نادرست آنتی بیوتیک ها نام گذاری می کند به دلیل اهمیت موضوع مقاومت میکروبی است. این موضوع فقط خود فرد را دچار مشکل نمی کند بلکه اطرافیان را هم درگیر می سازد، یعنی وقتی یک میکروب مقاوم می شود اگر به فرد دیگری هم انتقال پیدا کند درمورد آن فرد نیز آنتی بیوتیک قبلی را نمی توان استفاده کرد. درواقع زمانی مشکل حاد می شود که بیماری سرپایی نباشد یعنی به هر دلیل بیمار در بیمارستان بستری شود. بیشتر بیمارانی که بستری می شوند به دلیل وجود عفونت های بیمارستانی برای شان آنتی بیوتیک تجویز می شود. در این شرایط وقتی مقاومت به آنتی بیوتیک ها ایجاد می شود دیگر دست پزشک بسته شده و خطر جانی برای بیمار به همراه می آورد.

اگر پشت سر هم دچار عفونت شویم چه کار کنیم

کسانی که به دلایل مختلف به طور مکرر دچار عفونت های باکتریایی می شوند (باز هم تاکید می شود عفونت ویروسی نباشد یعنی با تشخیص پزشک عفونت باکتریایی باشد) برای مثال جراحی لثه انجام می دهند و مجبورند آنتی بیوتیک بخورند و بعد از مدتی دچار عفونت ادراری می شوند، اگر آنتی بیوتیک را درست مصرف کنند مشکلی برای شان ایجاد نمی شود چون آنتی بیوتیکی که روی عفونت لثه تاثیرگذار است با آنتی بیوتیکی که برای سیستم عفونت ادراری استفاده می شود، متفاوت است.
 
درمورد کسانی که دچار عفونت های باکتریایی عودشونده می شوند و مجبورند به طور مکرر از آنتی بیوتیک استفاده کنند قطعا با تشخیص آنتی بیوگرام (آزمایش های حساسیت دارویی) برای شان دارو تجویز می شود و آنتی بیوتیکی به آنها داده می شود که میکروب نسبت به آن حساس باشد و از بین برود. درواقع آنجایی مشکل ایجاد می شود که ما با اصرار خودمان در شرایطی که لازم نیست آنتی بیوتیک می خوریم یا در شرایطی که لازم است آنتی بیوتیک مان را به طور کامل مصرف نمی کنیم.

بیماری های مختلف، آنتی بیوتیک های مختلف

آنتی بیوتیک فرآورده یا ماده ای است که از یک میکروارگانیسم گرفته می شود و ارگانیسم های دیگر را از بین می برد یا مانع فعالیت شان می شود. آنتی بیوتیک ها انواع مختلفی دارند که از لحاظ خصوصیات شیمیایی، فیزیکی و بحث داروشناسی با یکدیگر متفاوت هستند. یک گروه آنتی بیوتیک های وسیع الطیف هستند که در مقابله با انواع وسیع تری از میکروارگانیسم ها فعالیت می کنند و برخی آنتی بیوتیک ها هم طیف اثرشان محدودتر است.

وقتی که سرماخوردگی آنتی بیوتیک می خواهد

بعضی مواقع برخی بیماری های ویروسی وقتی طولانی می شوند عفونت باکتریایی روی آنها سوار می شود. بیشتر سرماخوردگی ها به خصوص در فصل زمستان از نوع ویروسی هستند و بیمار می تواند با 3 تا 5 روز استراحت و نوشیدن مایعات فراوان بیماری اش را رفع کند و نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نخواهد داشت. اما گاهی اوقات واقعا بیماری باکتریایی است و لازم است آنتی بیوتیک مصرف شود. تشخیص نوع بیماری اعم از باکتریایی یا ویروسی از طریق بررسی ترشحات ته حلق و معاینه پزشک صورت می گیرد.

آنتی بیوتیک را با آب فراوان بخورید

نحوه مصرف آنتی بیوتیک های مختلف با یکدیگر متفاوت است. بیشتر آنتی بیوتیک ها به دلیل مشکلات گوارشی که ایجاد می کنند بهتر است بعد از غذا خورده شوند اما یکسری از آنتی بیوتیک ها هستند که باید با معده خالی مصرف شوند تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند. برخی آنتی بیوتیک ها هم با مصرف برخی مواد غذایی تداخل دارند. طیف آنتی بیوتیک ها بسیار وسیع است و بیماران باید نحوه مصرف آنها را از پزشک یا داروسازشان سؤال کنند. بیشتر آنتی بیوتیک ها بهتر است با شیر، آبمیوه، چای و نوشابه مصرف نشوند. مصرف همزمان شیر با برخی آنتی بیوتیک ها، اثرگذاری شان را کاهش می دهد، بهتر است آنتی بیوتیک همراه با آب فراوان مصرف شوند.

با آنتی بیوتیک ویتامین بخوریم؟

آنتی بیوتیک ها معمولا در فلور طبیعی دستگاه گوارش تغییر ایجاد می کنند، به همین دلیل بسیاری از افراد وقتی آنتی بیوتیک مصرف می کنند دچار مشکلات معده و روده ای، اسهال و ... می شوند (به خصوص در مورد کودکان). طبیعی است که وقتی دارویی را مصرف می کنیم فقط روی سلول هدف و میکروارگانیسم موردنظر اثر نمی گذارد و ممکن است بقیه بدن را هم دستخوش تغییرات و عوارض خود کند. از آنجایی که جذب بیشتر ویتامین ها از طریق دستگاه گوارش انجام می شود باور بر این است که در زمان مصرف آنتی بیوتیک می توان با استفاده از ویتامین های طبیعی که به وفور در اطراف مان وجود دارد یا مولتی ویتامین ها این نقص را در کسانی که طولانی مدت آنتی بیوتیک مصرف می کنند، جبران کرد.

مصرف محصولات پروبیوتیک هم بی تاثیر نیست اما به هرحال تاثیر آنتی بیوتیک کوتاه مدت است یعنی فرد برای یک دوره محدودی آنتی بیوتیک مصرف می کند. حال این دوره ممکن است در یک شرایط خاص مثلا 3 هفته باشد. حتی در کسانی که عفونت مکرر دارند و مادام دارو مصرف می کنند نوعی تطابق بین میکروب های طبیعی دستگاه گوارش و آنتی بیوتیکی که مصرف می کنند، پیش می آید. یکی از باورهای اشتباه، ایجاد مشکلات قلبی براثر مصرف آنتی بیوتیک است. در این مورد باید بدانید مصرف آنتی بیوتیک روی قلب تاثیری نمی گذارد و عمده مشکلی که ایجاد می کند همان مقاومت میکروبی است.

سلب مسئولیت مطالب و مقالات مجله شفا جنبه اطلاع رسانی و آموزش دارد. این مطالب توصیه پزشکی تلقی نمی شود و نباید مطالب را جایگزین مراجعه به پزشک کرد و برای استفاده از آنها لازم است با پزشک مربوطه مشورت کنید.